Veerkracht en zelfzorg in tijden van verandering
We kunnen er niet omheen, we leven in een VUCA-wereld: een term/omschrijving voor de snel veranderende wereld waarin wij als individuen en organisaties ons bevinden. Een wereld gekenmerkt door een hoge mate van onzekerheid en complexiteit. Zelfzorg en veerkracht zijn dan ook meer dan ooit nodig om de stress, de druk en de veranderingen die ermee gepaard gaan, te weerstaan.
Gelukkig is er Bart Moens van Iets Anders Compagnie. Hij gaf ons tijdens de derde sessie van de KIKOEN-Booster meer tips hoe wij als KIKOEN-collega’s in tijden van verandering meer aan zelfzorg kunnen doen.
Waarom zelfzorg?
Vuca staat voor Volatile, Uncertain, Complex, Ambiguous. Vrij vertaald: voortdurend in beweging, onzeker, complex en vaag/dubbelzinnig. De omgeving waarin wij werken en leven verandert snel. In deze complexe, steeds meer globale wereld, gaan veranderingen niet alleen sneller, maar hebben ze ook op meer mensen betrekking en zijn ze steeds moeilijker te voorspellen. Het is belangrijk om als organisatie en als werknemer flexibel te worden, te zijn en te blijven.
Niet iedereen beschikt in gelijke mate over het vermogen of de veerkracht om zich aan te kunnen passen. Veel is afhankelijk van de rugzak aan ervaringen die we meedragen. Hoe minder ervaringen, hoe minder veerkracht, hoe minder bestand tegen tegenslagen.
Echter, bij een te veel aan ervaring of tegenslagen bestaat de kans dat de veer te hard rekt, niet meer terugveert en uiteindelijk breekt. Elke uitdaging weegt dan door, de spanning en de stress stapelen dan op. Goed voor onszelf zorgen is dus de boodschap!
Veerkracht is een keuze
Veerkracht is het vermogen om door te zetten, ook als het even tegenzit. Het is de bekwaamheid om je aan te passen aan stress en tegenslag en er misschien zelfs sterker uit te komen. We hebben dus allemaal nood aan een dosis veerkracht om vlotjes met veranderende situaties te kunnen omgaan. Onze veerkracht verhogen we door goed voor onszelf te zorgen (fysiek én mentaal), onze grenzen te stellen, onze gevoelens/emoties uit te spreken en hulp te vragen.
We zijn als mens allemaal gewoontedieren, we houden van patronen: dat maakt dat we ons veilig voelen. Veranderen is een patroon dat we kennen, verlaten. We kunnen dan drie dingen doen: 1. We blijven hulpeloos in het negatieve, 2. We krabbelen recht of 3. We geven er een twist aan. Hoe we met veranderingen omgaan hebben we dus ook een beetje zelf in de hand. Gelukkig staan we er niet alleen voor en zijn we omringd door een netwerk van mensen die ons praktisch en mentaal kunnen helpen.
Tips!
Onze KIKOEN-collega’s gingen een aantal uren met Bart in gesprek rond de thema’s zelfzorg, zelfvertrouwen, collegialiteit, en de verschillende vormen van teamvorming. We ontdekten volgende tips die ons een duw in de juiste richting geven:
|
• Laat de emotie toe die je voelt wanneer een patroon wordt doorbroken of een verandering op je afkomt. Emoties zijn immers energieleveranciers. Je dient ze echter wel te kanaliseren. Als je de emotie opkropt, dan ontspoort deze en leidt dit tot extreem gedrag (bv. opgekropte kwaadheid kan veranderen in haat of agressie). • Maak nieuwe patronen voor jezelf: breng structuur aan in je verandering en creëer (nieuwe) perspectieven. • Staar je niet blind op de enorme berg aan verandering of op de lange termijn. Maak de verandering behapbaar: hak de zaken in stukjes en pak ze een voor een aan. • Leg focus op het positieve. Je mag rouwen om wat je achterlaat, maar als je hier te hard op focust, dan trek je veerkracht naar beneden. Probeer een klik te maken en de mogelijkheden te zien in de verandering. • Omring je met de juiste mensen/het juiste netwerk! Liefst mensen die je praktisch en/of mentaal kunnen ondersteunen: ze helpen je om veerkrachtiger te zijn. • Durf hulp te vragen: ventileren is noodzakelijk! Anders bestaat het gevaar dat je het probleem groter maakt dan dat het is. • Wees zelf een goed klankbord voor jouw netwerk/jouw collega’s: gooi geen olie op het vuur, maak de dingen niet erger, maar luister en creëer met hen nieuwe patronen/perspectieven! |
Het was een leerrijk en boeiend gesprek, waar zowel onze KIKOEN-begeleiders als de teamcoach en ondersteunende diensten veel van bijgeleerd hebben. We weten nu dat het steeds een balans is van geven en nemen: we moeten leren hulp te vragen, maar moeten ook leren hulp te nemen. Want we zijn het waard!